بازار قدیمی مسگری یزد

تق، تق، تق، تق. صدای چکشی است که با دستان پینه بسته هنرمندان یزدی بر سر ظروف مسی کوبیده می شود. وقتی از خیابان قیام یزد گذر می کنیم ، صدای کوبیدن چکش ها از بازار مسگری به صورت پراکنده از کوچه ها و دالانهای باریک بازار به گوش می رسد.
در گذشته از ابتدا تا انتهای بازار، صدای مداوم چکشها قطع نمی شد و نظر هر بیننده ای را به خود جلب می کرد.
این بازار قدیمی که هسته اصلی بازارهای یزد را تشکیل می دهد، در آن استادکاران قدیمی زیادی مشغول تولید ، خرید و فروش انواع ظروف مسی بودند که اکنون تعداد کمی از آنها در این حرفه مشغول فعالیت هستند.
در گذشته بیش از 60 باب مغازه مسگری فعال بوده است که هم اکنون در حدود 45 مغازه آن باز است و از این تعداد در 15 مورد حرفه مسگری را انجام می دهند.
ظروف مسی که در دورانهای قدیم رواج و رونق خاصی داشت و بیشتر به عنوان جهیزیه برای نوعروس ها خریداری می شد، هم اکنون با روی کار آمدن ظروف روی، تفلون ، چینی و ... کمتر مورد استفاده قرار می گیرد و توجه جوانان نیز به این حرفه بسیار کم رنگ شده است.
صنف مسگرهای یزد نیزتا سال 1375 یکی از اصناف مجامع امور صنفی بوده است ولی کم کم به علت فوت بعضی از مسگرها یا روی آوردن آنها به حرفه و شغل دیگر پرونده های آنها بسته و بایگانی شده است.
یکی از استادکاران این حرفه گفت: گرانی مس و دور شدن مردم از زندگی سنتی و روی آوردن مردم به تجملات از مهمترین علتهای کم رنگ شدن این هنر است.
" محمد ضرابی" با بیان اینکه مسگرها این شغل را بیشتر از پدر خود به ارث برده اند تصریح کرد: فعالیت در این حرفه به نیروی بدنی زیاد احتیاج دارد.
وی اظهار داشت: این بازار در قدیم از رونق و رواج خاصی برخوردار بود که هم اکنون بسیار کم رنگ شده است و مردم بیشتر برای فروش مس های خود به این مغازه ها مراجعه می کنند و چقدر سخت است ، مس هایی که روزی با تلاش ، عشق و عرق جبین ساخته شده ، هم اکنون دوباره با اشکال اوراق به خودمان برگردانده می شود.
یکی دیگر از هنرمندان باسابقه ( 65 سال کار در این حرفه) گفت: جوانان علاقه مند می توانند با ایجاد خلاقیت ، قلم زنی و تراش زنی به این حرفه ی دیر پای ایرانی ، زندگی دوباره بخشند.
"سید علی اکبر توجهی" اظهار داشت: شیوه، سبک و اندازه ظروف مسی که تولید می شود ، هم اکنون مورد پسند خانواده ها نیست و باید تولید در این حرفه به سمت ساخت وسایل تزئینی سوق داده شود.
وی ادامه داد: تولید کنندگان با تولید ظروف مسی در اشکال تزئینی نظیر قندیل آبی، قوری، ساعت، کشکول، مرغ و ماهی، اشکال تخت جمشید ، گل وبوته با برجسته کاریهای ترمه و ... می توانند گامهای موثری در جذابیت این هنر ارزشمند بر دارند.
"محمد علی تنظیمات " یکی دیگر از استادان در این هنر ، بی توجهی مردم به این حرفه را یکی از دلایل کم رنگ شدن این حرفه دانست و خواستار توجه بیشتر مسئولین ، همه ارگانها و نهادهای دولتی و خصوصی برای حفظ و احیاء این صنعت شد.
.
شایان ذکر است بازار قدیمی مسگری یزد که مصالح اصلی آن را خشت ، گل و آجر تشکیل می دهد، به صورت طاق و تویزه با قوس جناحی است و دارای ارزش فرهنگی و تاریخی خاصی است که قدمت آن به دوران تیموری باز می گردد و به شماره ثبتی 7786 و در تاریخ 17/12/81 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.

تهيه وتنظيم: جعفری- میثاق

يزدفردا